Zobacz drzewo genealogiczne Piastów
Przedstawiamy tu tylko książąt i królów z dynastii Piastów bez Piastów Śląskich czyli potomków Władysława zwanego Wygnańcem i Piastów Wielkopolskich potomków Mieszka Starego. W tej grupie władcami koronowanymi było tylko siedmiu: Bolesław Chrobry, Mieszko II, Kazimierz Odnowiciel, Bolesław Śmiały, Przemysław II, Władysław Łokietek i Kazimierz Wielki.
Czterech pierwszych książąt dynastii Piastów wpisano jako prawdopodobnych władców wymienionych w Kronice Galla Anonima. Według Galla Anonima rataj (oracz) Piast był synem Chościska i żył na podgrodziu Gniezna wraz z żoną Rzepką(lub Rzepichą). Syn Piasta i Rzepichy Siemowit (Ziemowit) został wybrany na księcia Polan po wygnaniu Popiela. Siemowit był więc założycielem dynastii panującej w Polsce. Po nim rządy objął jego syn Lestek. Siemowit, którego panowanie przypada na koniec IX wieku, a może nawet na początek wieku X, podporządkował sobie całe terytorium Polan, a może już takie przejął po wygnanych Popielidach. Największym zdobywcą w historii Piastów był Lestek, syn Siemowita. Pod koniec jego panowania około 950 roku do księstwa należały, oprócz ziem Polan, ziemie Goplan (Polska Środkowa), Mazowsze i kraj Lędzian (Ziemia Sandomierska). Za czasów Lestka ekspansja Polan miała kierunek wschodni. Syn Lestka, Siemiomysł skierował się na północ, przyłączył do swojego państwa część Pomorza zapewniając tym dostęp do morza, czym zapewnił sobie czerpanie korzyści z handlu morskiego. Możliwe, iż w swoich planach brał pod uwagę ekspansję na ziemie połabskie.
Mieszko I, obejmując rządy po swoim ojcu Siemomyśle około 960 roku, miał już prawie 2/3 terytorium zamieszkałe przez plemiona polskie (lechickie) pod swoją władzą. Mógł teraz pełniej zaangażować się w sprawy pomorskie i połabskie. Niestety, okazało się, że Niemcy skutecznie zahamowali te dążenia. Mieszkowi udało się tylko zająć ziemię zamieszkałe przez Lubuszan z grodem Lubusz. Następne lata obejmujące prawie ćwierć wieku to stabilizacja granic państwa i wzmacnianie państwa od wewnątrz. Zawiera sojusz z Czechami i przyjmuje chrzest w 966 roku. Sojusz ten trwa do 977 roku, to jest do śmierci Dobrawy. Po jej śmierci skończył się okres stałej łączności Mieszka z dworem czeskim. Mieszko I szuka możliwości zabezpieczenia się od strony Niemiec i udaje mu się zawrzeć kompromis, którego warunków nie znamy. Wiadomo tylko, że Niemcy potraktowali go jako konieczność dla dobra ojczyzny i utrwalenia tak potrzebnego pokoju. Kompromis ten został wzmocniony małżeństwem Mieszka I z córką margrabiego Dytryka, mniszką Odą, którą w tym celu wyprowadzono z klasztoru w Kalbe. Oda urodziła Mieszkowi trzech synów: Mieszka, Świętopełka i Lamberta. Z Odą do Polski wkroczyła pierwsza fala niemieckich wpływów, który wzrósł jeszcze po śmierci misyjnego biskupa Jordana (984). Na jego miejsce, dzięki staraniom Ody, przybył do Polski biskup Unger. Dotychczasowe stosunki przyjacielskie z Czechami uległy osłabieniu a nawet stały się wrogimi. Należy pamiętać, że ziemie Ślęzan, Wiślan i Lędzian(ziemie między górną Wisłą, Sanem i górnym Bugiem)zostały wcześniej włączone do państwa Przemyślidów. W roku 981 książe kijowski Włodzimierz nagłym atakiem zajął ziemie Lędzian z grodami Przemyśl i Czerwień. Należy przypuszczać, że władza Czech nad tymi ziemiami nie była zbyt silna.
Mieszko I po uprzednim zabezpieczeniu się od południa poprzez małżeństwo syna Bolesława z nieznaną z imienia księżniczką węgierską w roku 988 zajął ziemię Wiślan z grodami: Krakowem i Sandomierzem. Między Polską a Czechami wybuchła wojna, w wyniku której w 990 roku Mieszko włączył Śląsk do swojego państwa. Można powiedzieć, że tym aktem Mieszko I zakończył ostatecznie scalanie prawie wszystkich ziem lechickich pod wadzą Piastów. Poza granicami państwa pozostały jeszcze ziemie lędzińskie i Wieleckie, których przyłączenie do Polski groziło konfliktem zbrojnym z Rusią i Niemcami. Ziemie Lędzian wróciły do Polski już za czasów Bolesława syna Mieszka, a całe Pomorze przyłączył dopiero prawnuk Bolesława Chrobrego Bolesław Krzywousty oczywiście bez ziem leżących po lewej stronie dolnej Odry.
Poświęćmy kilka zdań na temat konfliktu Mieszka I z sąsiadami zza rzeki Odry. Po zajęciu Lubusza i ziem Lubuszan leżących na prawym brzegu Odry spowodowało konflikt z Niemcami, którzy rościli sobie prawo do trybutu (forma daniny) z ziem sięgających aż po rzekę Odrę oraz konflikt z Wieletami, których siedziby dochodziły do brzegów dolnej Odry.
Doszło do wojny z Wieletami, którzy byli stroną kontratakującą. W pierwszej fazie tej wojny Mieszko został dwukrotnie pokonany przez Wieletów, którym przewodził Wichman. Podczas jednej z tych bitew zginął jeden z braci Mieszka I. Po przyjęciu chrztu i zawarciu przymierza z Czechami w roku 967 nastąpił trzeci atak Wieletów pod dowództwem Wichmana na ziemie Mieszka I. Tym razem Mieszko przygotował obronę i otrzymał pomoc od swojego teścia Bolesława czeskiego w sile dwu oddziałów jazdy w liczbie kilkuset jeźdźców. Wojska Wichmana zostały pokonane a sam Wichman wyrwał się z okrążenia i próbował uciec. Został jednak dościgniony i zabity. Efektem tego zwycięstwa było podporządkowanie Wolina i i grodu Uznam przez Mieszka I.
Po pokonaniu Wichmana (Wieletów) w 972 roku na państwo Mieszka uderzył margrabia Hodon. Wyprawa ta zakończyła się bitwą pod Cedynią, w której wojska Hodona zostały otoczone i rozbite. Poniżej fragment zapisów kronikarza
niemieckiego Thietmara opisującego tę bitwę:
Tymczasem dostojny margrabia Hodo, zebrawszy wojsko, napadł na Mieszka.
….. Na pomoc margrabiemu pospieszył ze swoimi tylko mój ojciec, graf Zygfryd, ……. Kiedy w dzień św. Jana Chrzciciela starli się z Mieszkiem, odnieśli
zrazu zwycięstwo, lecz potem w miejscowości zwanej Cedyną brat jego Czcibor zadał im klęskę kładąc trupem wszystkich najlepszych rycerzy z wyjątkiem wspomnianych grafów…..
Książe Mieszko I zmarł 25 maja 992 roku.
Należy jeszcze wyjaśnienie od kiedy tereny, których władcami byli Piastowie nazywają się Polską a ich mieszkańcy Polakami. Jeszcze w X wieku mówiło się o „państwie Mieszka” lub „kraj Mieszka”. Nawet w słynnym dokumencie „Dagome iudex”, w którym Mieszko I oddaje Polskę pod opiekę stolicy apostolskiej nie ma nazwy Polska. Natomiast w wieku XI w wielu źródłach pojawia się prawie nagle „Polska”, a jej mieszkańcy to Polacy.
Language
