Marcin Kalinowski herbu Kalinowa

Marcin Kalinowski herbu Kalinowa urodził się ok. 1605 roku. Jego rodzina wywodziła się ze szlachty i miała w swoim posiadaniu dobra w województwie bracławskim na Ukrainie. Ojcem tego hetmana polnego koronnego był Walenty A leksander Kalinowski – starosta generalny podolski, który zginął pod Cecorą w 1620 roku.
Studiował on w Polsce oraz w belgijskim Louvain. Następnie ożenił się z księżniczką Heleną Korecką, zaś w 1632 roku mianowano go podkomorzym podolskim.
W 1624 roku wziął udział w bitwie pod Martynowem. Walczył wówczas jako ochotnik z Tatarami.
Był właścicielem wielu majątków. Posiadał prywatne wojsko, na czele którego stanął w czasie tłumienia powstań kozackich w latach 1637-1638 oraz podczas walk z zagonami Tatarów krymskich (w roku 1644 – bitwa pod Ochmatowem).
Początkowo obwołany podkomorzym czernihowskim, następnie funkcjonował jako wojewoda czernihowski, dzięki czemu mógł zasiadać w izbie senatorskiej. Był również komisarzem królewskim do spraw granicznych z Rosją.
Marcin Kalinowski miał powiązania (polityczne i rodzinne) z Jerzym Ossolińskim, któremu to zawdzięczał swój awans na hetmana polnego koronnego (listopad 1646 r.). W przeciwieństwie do Ossolińskiego był zwolennikiem zbrojnej rozprawy z Kozakami.
Kalinowski nie był popularny wśród szlachty i stanowił nieudolnego dowódcę. Mówi się o nim jako o jednym z najgorszych hetmanów w XVII stuleciu.
Gdy wybuchło powstanie Chmielnickiego (1648 r.), wziął udział w bitwie pod Korsuniem. Wówczas to wojska koronne poniosły klęskę i Marcin Kalinowski dostał się do niewoli kozackiej.
Po dostarczeniu za niego okupu odzyskał wolność w 1650 roku.
W bitwie pod Beresteczkiem był nominalnym dowódcą lewego skrzydła (czerwiec 1651 r.).
Gdy zmarł nielubiany przez niego Mikołaj Potocki, Kalinowski uzyskał status wodza naczelnego armii koronnej. Prowadził wówczas działania zbrojne na Ukrainie.
W obozie pod Batohem otoczyła go armia kozacko-tatarska dowodzona przez Bohdana Chmielnickiego. Stoczona wtedy bitwa pod Batohem zakończyła się klęska Polaków, śmiercią Marcina Kalinowskiego (2 czerwca 1652 r.) wraz z jego synem oraz rzezią jeńców.

Z. Rola Stężycki